کمردرد
کمر درد (low back pain) یکی از شایعترین دلایل مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد در مشهد است. بر اساس آمار انستیتوی ملی اختلالات عصبی و سکته امریکا (NINDS) درد کمر شایعترین دلیل ناتوانی و از کار افتادگی مرتبط با کار و شغل افراد است. حداقل 80 درصد از بیماران در طول زندگی خود به این مشکل مبتلا میشوند
پیشگیری از بروز کمردرد
راههای زیادی برای جلوگیری از کمردرد وجود دارد. انجام دادن اقدامات پیشگیرانه برای کاستن از شدت علائم در افرادی با کمر آسیب دیده هم بسیار کمک کننده خواهد بود
اقدامات پیشگیرانه:
١: تقویت و فعال کردن عضلات کمر، پشت و شکم با انجام حرکات ورزشی (ورزش های ویلیامز)
٢: کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
٣: بلند کردن اجسام سنگین از روی زمین با خم کردن زانو و استفاده از پاها
۴: داشتن طرز ایستادن و ساختار قامتی مناسب
مهمترین علل کمر درد
از علل درد کمر آسیبهایی همچون رگ به رگ شدن با پیچ خوردن عضله، کشیدگی ناشی از یک حرکت ناگهانی یا ساختار غلط بدن در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین همه میتوانند باعث ایجاد این تجربهی دردناک شوند
کمر درد همچنین نتیجهی برخی از بیماریها میتواند باشد:
سرطان طناب نخاعی
فتق دیسک کمر
سیاتیک
التهاب مفاصل
عفونت کلیوی
عفونت ستون فقرات
کمر درد شدید از چند روز تا چند هفته به طول میانجامد، در حالی که دردهای مزمن کمر بیشتر از 3 ماه ادامه خواهند داشت.
این بیماری در تمامی سنین رخ میدهد ولی افراد بین سنین 30 سال تا 50 سال شایعتر است و عمده دلیل آن به دلیل تغییراتی است که به واسطهی بالا رفتن سن در بدن فرد رخ میدهد. هر چهقدر سن فرد بیشتر شود از حجم مایع بین مهرههای کمر و نخاع کاسته خواهد شد.
درنتیجه دیسک موجود در ستون فقرات به راحتی آسیب پذیر خواهد شد. همچنین از حجم ماهیچهها نیزکم شده و امکان صدمه و آسیب کمری بیشتر خواهد شد. به همین دلیل است که تقویت عضلات کمر و داشتن یک ساختار قامتی مناسب بهترین راه پیشگیری از کمر درد است.
علل مختلف کمر درد
١: کشیدگی
عضلات و لیگامان های کمر بر اثر فعالیت سنگین ممکن است کشیده یا پاره شوند. علایم و نشانههای این حالت شامل درد، خشکی و اسپاسم عضلات کمر است. استراحت و درمانهای فیزیکی به درمان این علایم آزار دهنده کمک خواهد کرد.
٢:دیسک آسیب دیده
دیسکهای کمر همیشه در معرض آسیب هستند و این خطر در خلاف تصور درسنین بالا فقط نیست بلکه شایعترین سنین درد مبتلا به دیسک کمری در سنین فعال ( ٣٠ الی ۴۵ سال ) می باشد. معمولا قسمت خارجی دیسک ممکن است دچار پارگی یا فتق شود.
فتق دیسک حالتی است که در آن غضروف اطراف دیسک به طناب نخاعی یا ریشههای عصبی فشار وارد میکند. در واقع دیسک به شکل یک بالشتک بین مهرهها قرار دارد و فشار وارد شده به آنها را کنترل میکند، در این حالت این فضای نرم بین مهرهها از جای طبیعی خود خارج میشود
این حالت به علت فشار زیاد وارد شده به ریشهی عصبی ایجاد میشود. آسیب دیسک معمولا ناگهانی بوده و بعد از پیچ خوردن کمر و یا بلند کردن یک جسم سنگین رخ میدهد. بر خلاف کمر درد ناشی از کشیدگی این درد بیشتر از 72 ساعت ادامه خواهد داشت
٣: سیاتیک
درد سیاتیک اصطلاحا درد ناشی از دیسک کمری میباشد که به همراه یک فتق دیسک رخ دهد، در این حالت دیسک به عصب سیاتیک فشار وارد میکند. در نتیجه این عصب باعث ایجاد درد در پا خواهد شد. بیماران درد سیاتیک را به درد شدید که معمولا بصورت تیر کشنده به پاها علی الخصوص خلف ران و ساق پا تجربه میکنند .
۴:تنگی کانال نخاعی
در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی فشار زیادی بر طناب نخاعی و اعصاب نخاعی وارد میشود. عمده دلیل بروز این مشکل از بین رفتن دیسک بین مهرههاست. بعد از آن است که فشار زیادی به ریشههای عصبی یا طناب نخاعی وارد میشود.
علایم این عارضه عبارتند از:
- بی حسی
- گرفتگی عضله
- خستگی
فرد این علایم را در هر نقطه از بدنش ممکن است حس کند ولی بیشتر در ناحیه قوص کمر بیشتر اتفاق می افتد. علایم در بسیاری از بیماران در هنگام راه رفتن و ایستادن شدیدتر خواهد شد و با خم شدن به جلو و یا نشستن درد کاهش می یابد.
۵: انحنای غیر طبیعی ستون مهرهها
گوژپشتی یا کایفوز و همچنین اسکولیوزو لوردوز از جمله اختلالاتی هستند که باعث انحنای غیر طبیعی ستون فقرات میشوند.
این مشکلات در کودکی و در سنین بلوغ قابل تشخیص بوده و به دلیل افزایش فشار وارده بر عضلات، تاندونها، رباطها و مهرههای کمر باعث ایجاد درد و تغییر ساختار بدن میشوند.
مشکلات دیگر
برخی از مشکلات و بیماریها باعث کمر درد میشوند:
فیبرومیالژی
که یک سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن است و مفاصل، عضلات و تاندونها را درگیر میکند.
اسپوندیلیت
که یک سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن است و مفاصل، عضلات و تاندونها را درگیر میکند.
اسپوندیلوز
یک اختلال مخرب ناشی است و معمولا ناشی از افزایش سن می باشد که منجر به از دست رفتن ساختار طبیعی ستون فقرات و عملکرد آن میشود.مکان و شدت تخریب در افراد مختلف متفاوت است .
از طرفی دیگر مشکلات کلیوی و مثانه، اندومتریوز ، کیست تخمدانی و فیبروز رحمی، سرطان و بارداری هم احتمال دارد باعث بروز درد کمر شوند
درمان های خانگی برای درمان کمردرد
درمانهای خانگی نظیر کمپرس گرم و خوردن دارو های مسکن تا 72 ساعت پس از شروع درد کمک کننده خواهند بود.
اگر بعد از این مدت زمان با انجام این درمانها تغییری در شدت درد ایجاد نشود، فرد باید با پزشک تماس گیرد. در این درمان باید فعالیتهای فیزیکی معمول روزانه را را متوقف کرده و از یخ روی کمر خود استفاده کنید.
در 48 تا 72 ساعت اول از کمپرس سرد استفاده کرده و پس از آن از کمپرس گرم استفاده کنید.استفادهی متناوب از سرما و گرما به ریلکس شدن عضله ها کمک میکند. استراحت؛ استفاده از یخ، فشار آوردن و بالا نگهداشتن کمر در 48 ساعت ابتدایی بسیار توصیه میشود.
راهکارهای پزشکی برای درمان کمردرد
کمر درد به همراه مشکلات مختلفی بروز میکند:
کشیدگی و یا ضعف عضلانی
عصب تحت فشار
طناب نخاعی نامیزان
چندین راه درمانی برای این مشکلات وجود دارد:
- دارو
- فیزیوتراپی و حرکت درمانی
- آب درمانی
- ازن تراپی (اوزون تراپی)
- تزریق کمری ( تزریق اپیدورال )
- عمل جراحی
- ماساژ
- تمرینات کششی
جراحی برای درمان کمردرد
در مواردی که درد بسیار شدید است، جراحی انجام میشود. جراحی تنها زمانی انجام میشود که سایر روشهای درمانی موثر نباشد. با این همه اگر فرد کنترل دفع ادرار و مدفوع خود را از دست بدهد، دچار نقص پیشروندهی عصبی شود، جراحی یک راهکار درمانی اورژانسی خواهد بود.
سوالات متداول درباره کمردرد
روش درمانی اوزون تراپی یا اوزون درمانی روشی نسبتا جدید در درمان بیماران مبتلا به درد کمر وحتی دردهای دیگر عضلانی واسکلتی است. در حقیقت ازن تراپی جایگزینی مناسب برای کورتون درمانی می باشد. استفاده از گاز اوزون یا اوزون درمانی روشی سالم در درمان عضلانی و مفصلی نظیر مفصل زانو می باشد. در این روش درمانی از گاز اوزون که غلظت آن توسط پزشک معالج تعیین می شود، به صورت کاملا تخصصی در بافت مورد نظر تزریق می شود و بر اساس تبدیل گاز اوزون به اکسیژن در بافت رادیکال ها و انرژی آزاد می شود که درمان دیسک کمر، درمان سیاتیک، آرتروز مفاصل استفاده می شود. اوزون درمانی به عنوان یک پیشرفت جدید و نوین در درمان درد و دیسک و آرتروز در پزشکی روز دنیا مطرح شده است. اوزون تراپی دارای خواص ضد التهابی، ضد درد و نیز اثرات ترمیمی می باشد. لذا اوزون تراپی در درمان دردهای ناشی از التهابات مفصلی و نیز دیسک های بین مهره ای، تنگی کانال نخاع، زخم های ناشی از دیابت و … موثر می باشد.تزریق اپیدورال چیست
جواب:در بیماران مبتلا به دیسک کمری در صورتی که دیسک بصورت حاد تظاهر پیدا کرده باشد تزریق اپیدورال بسیار کمک کننده خواهد بود.فضای اپیدورال در حقیقت یک فضای با فشار منفی در دور تا دور نخاع میباشد که همانند یک غلاف نخاع را در بر گرفته است. وبیماران مبتلا به دیسک کمری حاد در محل برجسته شدن دیسک نزدیک به ریشه های عصب سیاتیک التهاب شدیدی ایجاد میشود که در تزریق اپیدورال ستون فقرات داروی ضد التهابی (کورتیکواسترویید) را در این منطقه از فضای اپیدورال ستون فقرات تزریق می کنیم . این دارو به کاهش التهاب ریشههای عصبی کمک میکند ، تا بتواند درد کمر یا پاها را کاهش دهد. تزریق اپیدورال با کاهش التهاب ممکن است به بهبودی آسیب دیدگی نیز کمک کند. این کار ممکن است باعث تسکین دائمی درد شود و با بهبودی آسیب دیدگی یا علت درد با گذشت زمان، برای مدت چند ماه موجب تسکین درد شود.
در بیماران مبتلا به دیسک کمری در صورتی که دیسک بصورت حاد تظاهر پیدا کرده باشد تزریق اپیدورال بسیار کمک کننده خواهد بود.فضای اپیدورال در حقیقت یک فضای با فشار منفی در دور تا دور نخاع میباشد که همانند یک غلاف نخاع را در بر گرفته است. وبیماران مبتلا به دیسک کمری حاد در محل برجسته شدن دیسک نزدیک به ریشه های عصب سیاتیک التهاب شدیدی ایجاد میشود که در تزریق اپیدورال ستون فقرات داروی ضد التهابی (کورتیکواسترویید) را در این منطقه از فضای اپیدورال ستون فقرات تزریق می کنیم . این دارو به کاهش التهاب ریشههای عصبی کمک میکند ، تا بتواند درد کمر یا پاها را کاهش دهد. تزریق اپیدورال با کاهش التهاب ممکن است به بهبودی آسیب دیدگی نیز کمک کند. این کار ممکن است باعث تسکین دائمی درد شود و با بهبودی آسیب دیدگی یا علت درد با گذشت زمان، برای مدت چند ماه موجب تسکین درد شود.