بسیاری از استخوان های بدن از جمله استخوان های مچ دست، توسط غضروف محافظت می شوند. اما غضروف به مرور زمان ممکن است دچار آسیب و یا فرسودگی شود، در نتیجه فرد دچار آرتروز دست و یا آسیب هایی در ناحیه دست و مچ دست خواهد شد. اما علائم آرتروز دست و ورم مفصل چیست؟ چگونه می توان آرتروز دست را درمان کرد؟
آرتروز یکی از رایج ترن بیماری های دست است که سبب از بین رفتن غضروف مفصلی می شود و آن را دچار تخریب می کند. آرتروز باعث از بین رفتن غضروف مفصلی می شود. نام دیگری که برای انواع آرتروز دست بیان می شود، ورم مفاصل، سایش و پارگی است.
فهرست مطالب
انواع آرتروز دست
آرتروز دست وضعیتی است که پس از از بین رفتن و فرسایش غضروف بین مفصلی رخ می دهد. غضروف بافت لغزنده ای است که در انتهای استخوان ها یافت می شود و به مفاصل اجازه می دهد به راحتی کنار هم حرکت کنند.
هنگامی که غضروف فرسوده می شود، استخوان ها نمی توانند به راحتی حرکت کنند و روی یکدیگر ساییده شوند. آرتروز دست تنها مربوط به استخوان ها نیست، بلکه بسیاری از قسمت های استخوان و مفاصل دست را درگیر می کند.
به طور کلی سه نوع آرتریت وجود دارد که مفاصل دست را درگیر می کند. مشمول:
استئوآرتریت
استئوآرتریت یا ساییدگی مچ دست یکی از شایع ترین بیماری های مزمن مفصلی است که بیشتر در اثر استفاده بیش از حد از مچ دست و آسیب به انگشتان ایجاد می شود. اگرچه استئوآرتریت زانو شایع ترین محل ساییدگی و پارگی مفصل در نظر گرفته می شود، انگشتان بعد از زانو نیز در معرض ساییدگی و پارگی هستند.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی است که به عنوان بیماری روماتیسمی نیز شناخته می شود. شیوع این نوع آرتریت در مفاصل کوچک مانند انگشتان بیشتر است.
نقرس
نقرس بیماری است که به دلیل افزایش اسید اوریک در خون رخ می دهد و به دلیل تجمع رسوبات اسید اوریک در لایه های مفصلی انگشتان ایجاد می شود.
دانستن نوع آرتروز نیز در انتخاب گزینه های درمانی آرتروز دست بسیار موثر است. به همین دلیل آرتروز دست با توجه به محل سایش به دو نوع تقسیم می شود:
آرتریت انگشتان دست
مفاصل انگشتان یکی از مهم ترین مفاصل بدن هستند. آرتروز باعث از بین رفتن غضروف و ایجاد درد و تغییر شکل انگشتان می شود.
آرتریت مچ دست
مچ دست یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است که از مفاصل متعدد تشکیل شده است و به ما این امکان را می دهد که به راحتی دستان خود را در جهات مختلف حرکت دهیم.
عارضه آرتریت مچ دست ناشی از تخریب غضروف مفصلی است. از بین رفتن غضروف باعث ساییدگی استخوان ها روی یکدیگر می شود که منجر به درد و محدودیت در مچ دست می شود.
علائم آرتروز دست چیست؟
علائم اولیه عبارتند از:
- درد در ناحیه دست ومچ دست
- درد، خشکی و سفتی مفصل دست به خصوص در صبح ها
- التهاب در مفاصل و دست
- رنگ قرمز بافت اطراف مفصل
- ازبین رفتن عملکرد مفصل و عضلات
- درد در هنگام استراحت و یا حرکت
- ناهنجاری در انگشتان دست و مچ
- خستگی و کوفتگی غیر قابل توضیح
- پارگی تاندون، محدودیت در حرکات انگشتان و یا صاف کردن آن ها
- تغییر شکل مفاصل انگشتان به صورتی که به طور غیر عادی خم شوند
آرتروز دست چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص، ابتدا تمام علائم احتمالی و تظاهرات بالینی بررسی می شود. همانطور که گفته شد این مشکل با علائمی همراه است که متخصص از طریق سوالات در طول جلسات درمانی با شما بررسی خواهد کرد.
علائم از چه زمانی شروع شد؟ در چه مواردی درد یا علائم بدتر می شود؟ چه چیزی علائم را بهبود می بخشد؟ آیا دست آسیب دیده است؟ علائم شما چیست؟ مانند: درد، خستگی، خشکی، تب و غیره.
پزشک با پرسیدن چنین سوالاتی و همچنین سابقه پزشکی عمومی بیمار، عکس برداری، معاینه و … می تواند آرتروز دست را به خوبی تشخیص دهد و علت را شناسایی کرده و روش درمانی را بر اساس آن تصمیم بگیرد.
علاوه بر این، سایر روش های تشخیصی، از جمله موارد زیر، ممکن است به پزشک شما کمک کند. شامل:
تصویربرداری اشعه ایکس
M.R.I
آزمایش خون
آزمایش CBC: این آزمایش میزان گلبول های سفید و قرمز خون را ارزیابی می کند. این ارزیابی به شناسایی سطح عفونت و التهاب در بدن کمک می کند.
تست آنتی بادی و پروتئین بدن: این آزمایش زمانی تجویز می شود که مشکوک به تورم مفاصل باشد.
تست ESR: اگر این آزمایش رسوب گلبول های قرمز را تشخیص دهد، بدن احتمالاً دچار التهاب می شود.
دکتر سعید مهاجرزاده بهترین متخصص ارتوپد و درمان آرتروز دست در مشهد هستند، برای نوبت دهی آنلاین کلیک کنید.
چه کسانی آرتروز دست می گیرند؟
به طور معمول آرتروز دست بعد از ۵۰ سالگی در افراد دیده می شود اما این ثابت نیست و امکان ابتلا به این بیماری از سن ۳۵ سالگی تا ۵۰ سالگی وجود دارد و بیشتر برای:
- زنان بیشتر در معرض آرتروز دست هستند
- افرادی که اضافه وزن دارند
- افرادی که قبلا دستشان آسیب دیده است
- وراثت نیز باعث ایجاد آرتروز می شود
بهترین درمان آرتروز دست
استفاده از مچ بند های طبی
پوشیدن بریس مخصوص مچ دست می تواند در کاهش درد دست اثر گذار باشد.
داروها
پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش درد و تورم مفاصل و در مورد آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک برای جلوگیری از آسیب مفاصل تجویز کند.
این دارو ممکن است بسته به شدت و نوع آرتریت، کلاس های دارویی مختلفی داشته باشد. برای استئوآرتریت، فقط استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای استفاده محدود (در صورت نیاز) برای تسکین علائم توصیه می شود.
تزریق استروئید
استروئیدها التهاب را کاهش می دهند و درد را تسکین می دهند. اگر داروها التهاب را کنترل نکنند یا اگر التهاب محدود به چند مفصل باشد، معمولاً از استروئیدها استفاده می شود. تزریق مستقیماً در مفصل آسیب دیده انجام می شود. از آنجایی که استروئیدها می توانند تاندون ها و رباط ها را ضعیف کنند، تزریق فقط چند بار تکرار می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند در معالجه‌ی بعضی از انواع آرتریت مؤثر باشد. انجام تمرینات ورزشی می‌تواند باعث افزایش دامنه‌ی حرکتی و تقویت عضلات مجاور مفصل شود. در بعضی از موارد ممکن است استفاده از آتل یا برِیس (زانوبند و …) تجویز گردد
عمل جراحی
اگر روش‌های کنسرواتیو مؤثر واقع نشدند، پزشک ممکن است برایتان عمل جراحی تجویز نماید. عمل‌های جراحی شامل موارد زیر می‌شوند:
ترمیم مفصل. در بعضی موارد به‌منظور کاهش درد یا بهبود عملکرد، می‌توان سطوح مفصلی را صاف و بازآرایی کرد. این عمل معمولاً به‌شیوه‌ی آرتروسکوپیک – از طریق ایجاد برش‌های کوچکی در مفصل – انجام می‌شود.
جایگزینی مفصل. در این عمل، مفصل آسیب‌دیده برداشته‌می‌شود و توسط یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌گردد. این عمل را بیشتر برای جایگزینی مفصل لگن و زانو بکار می‌برند.
فیوژن (خشک کردن) مفصل. این عمل بیشتر برای مفاصل کوچک‌تر – مثل: مفاصل مچ دست، قوزک پا یا انگشتان – استفاده می‌شود. در عمل فیوژن مفصل، انتهای دو استخوان را در محل مفصل برمی‌دارند و سپس این دو استخوان را به هم قفل می‌کنند تا اینکه سرانجام با یکدیگر یک واحد سخت و محکم را تشکیل دهند.
