شانه یخ زده (frozen shoulder) چیست؟
شانه یخ زده که کپسولیت چسبنده نیز نامیده می شود، یک وضعیت دردناک است که در آن حرکت شانه محدود می شود.
شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که بافت همبند قوی اطراف مفصل شانه (به نام کپسول مفصل شانه) ضخیم، سفت و ملتهب شود. (کپسول مفصلی حاوی رباط‌هایی است که قسمت بالای استخوان بازو [سر بازو] را به حفره شانه [گلنوئید] متصل می‌کند و مفصل را محکم در جای خود نگه می‌دارد. این مفصل بیشتر به عنوان مفصل «گوی و کاسه» شناخته می‌شود.)
این وضعیت شانه “یخ زده” نامیده می شود زیرا هرچه درد بیشتری احساس شود، احتمال استفاده از شانه کمتر می شود. عدم استفاده باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شانه می شود و حرکت شانه را دشوارتر می کند – گویی در موقعیت خود “یخ زده” است.
فهرست مطالب
علائم و نشانه های شانه یخ زده چیست؟
علائم شانه یخ زده به سه مرحله تقسیم می شود:
مرحله “انجماد”:
در این مرحله شانه سفت می شود و حرکت آن دردناک است. درد به آرامی افزایش می یابد. ممکن است در شب بدتر شود. ناتوانی در حرکت دادن شانه افزایش می یابد. این مرحله 6 هفته تا 9 ماه طول می کشد.
مرحله “یخ زده”:
در این مرحله، درد ممکن است کاهش یابد، اما شانه سفت باقی بماند. این امر انجام وظایف و فعالیت های روزانه را دشوارتر می کند. این مرحله 2 تا 6 ماه طول می کشد.
مرحله “ذوب” (بازیابی):
در این مرحله درد کاهش می یابد و توانایی حرکت دادن شانه به آرامی بهبود می یابد. بهبود کامل یا تقریباً کامل با بازگشت قدرت و حرکت طبیعی اتفاق می افتد. مرحله 6 ماه تا 2 سال طول می کشد
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به شانه یخ زده هستند؟
سن: بزرگسالان، معمولاً بین 40 تا 60 سال.
جنسیت: در زنان شایع تر از مردان است.
آسیب اخیر شانه: هر آسیب یا جراحی شانه که منجر به نیاز به جلوگیری از حرکت شانه شود (مثلاً با استفاده از بریس شانه، زنجیر، پوشش شانه و غیره). به عنوان مثال می‌توان به پارگی روتاتور کاف و شکستگی تیغه شانه، استخوان ترقوه یا بازو اشاره کرد.
دیابت: بین 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به دیابت شیرین، شانه یخ زده دارند.
سایر بیماری ها و شرایط بهداشتی: شامل سکته مغزی، کم کاری تیروئید (کم کار بودن غده تیروئید)، پرکاری تیروئید (غده تیروئید پرکار)، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی. سکته مغزی یک عامل خطر برای شانه یخ زده است زیرا حرکت بازو و شانه ممکن است محدود باشد. اینکه چرا بیماری ها و شرایط دیگر خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهند مشخص نیست.
دکتر سعید مهاجرزاده بهترین متخصص ارتوپد و جراح در مشهد می باشند، برای نوبت دهی آنلاین کلیک کنید.
علل شانه یخ زده چیست؟
مشخص نیست چرا برخی افراد به آن مبتلا می شوند، اما برخی از گروه ها بیشتر در معرض خطر هستند.
شانه یخ زده در زنان بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد، و اگر در سنین 40 تا 60 سالگی هستید، احتمال ابتلا به آن بیشتر است. همچنین اگر در مراحل بهبودی از یک وضعیت پزشکی باشید، خطر ابتلا به آن افزایش می‌یابد. مانند سکته مغزی یا جراحی مانند ماستکتومی که شما را از حرکت دادن بازو باز می دارد.
برخی از شرایط پزشکی نیز می توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. همچنین در صورت ابتلا به دیابت، احتمال ابتلا به شانه یخ زده بیشتر است. حدود 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به دیابت به شانه یخ زده مبتلا می شوند. سایر مشکلات پزشکی مانند بیماری قلبی، بیماری تیروئید، یا بیماری پارکینسون نیز با شانه یخ زده مرتبط است
شانه یخ زده چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شانه شما را در تمام جهات حرکت می‌دهد تا دامنه حرکت و وجود درد همراه با حرکت را بررسی کند. این نوع معاینه، که در آن پزشک بازوی شما را حرکت می‌دهد و نه شما، تعیین «محدوده حرکتی غیرفعال» نامیده می‌شود.
پزشک همچنین حرکت دادن شانه شما را برای مشاهده “محدوده فعال حرکتی” تماشا خواهد کرد.
دو نوع حرکت با هم مقایسه می شوند. افرادی که شانه منجمد دارند، دامنه حرکتی فعال و غیرفعال محدودی دارند.
عکس‌برداری با اشعه ایکس از شانه نیز به‌طور معمول انجام می‌شود تا مطمئن شود که علت علائم به دلیل مشکل دیگری در شانه، مانند آرتریت نیست. آزمایش‌های تصویربرداری پیشرفته، مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی، معمولاً برای تشخیص شانه منجمد مورد نیاز نیستند. ممکن است آنها به دنبال مشکلات دیگری مانند پارگی روتاتور کاف باشند.
آیا می توان از یخ زدگی شانه جلوگیری کرد؟
اگر فیزیوتراپی مدت کوتاهی پس از هر گونه آسیب شانه که در آن حرکت شانه دردناک یا دشوار است، شروع شود، می توان از شانس یخ زدگی شانه جلوگیری کرد یا حداقل کاهش داد. پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپ شما می تواند یک برنامه ورزشی برای رفع نیازهای خاص شما ایجاد کند.
درمان شانه یخ زده چگونه انجام می شود؟
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن می‌توانند به تسکین درد و التهاب در شانه شما کمک کنند. اگر کمکی نکردند، پزشک ممکن است داروی قوی تری تجویز کند.
- کمپرس سرد و گرم به کاهش درد و تورم کمک می کنند.
- درمان شما همچنین ممکن است شامل مراجعه به فیزیوتراپیست برای تمرینات تقویتی و کششی برای بهبود دامنه حرکتی شما باشد.
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست(TENS ) که با استفاده از یک دستگاه کوچک باتری دار، با مسدود کردن تکانه های عصبی درد را کاهش می دهد.
اگر علائم شما شدید است یا با گذشت زمان بهبود نمی‌یابد، پزشک ممکن است انواع دیگری از درمان‌ها را توصیه کند، از جمله:
- تزریق کورتیکواستروئید در مفصل شانه برای کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی شما.
- اتساع مفصل: این بدان معنی است که پزشک شما آب استریل را به کپسول شانه شما تزریق می کند تا آن را بیرون بکشد. این می تواند به شما کمک کند شانه خود را راحت تر حرکت دهید.
- فیزیوتراپی می تواند با سایر درمان ها ترکیب شود، و ممکن است در طول مراحل خاصی از شانه منجمد مفیدتر از سایرین باشد.
- عمل جراحی: این بسیار به ندرت برای درمان شانه یخ زده ضروری است. اما اگر درمان های دیگر کمکی نکرده باشد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. احتمالاً یک روش آرتروسکوپی خواهد بود. این بدان معناست که این کار با ابزارهای نوری و به اندازه یک مداد انجام می شود که از طریق برش های کوچک در شانه شما وارد می شوند.
جراحی باز شانه می تواند به شل شدن بافت شانه شما کمک کند، اما دیگر به ندرت انجام می شود زیرا جراحی آرتروسکوپی جایگزین آن شده است.
